'Ben ik een goede moeder?': Marijke Libert stelde honderd moeders deze vraag en kreeg honderd keer een uniek, maar doodeerlijk antwoord

'Ben ik een goede moeder?' is een ongeziene staalkaart van het moederschap in Vlaanderen anno 2017

 

'In augustus 2016 deed de dood van Jordy Brouillard het nodige stof opwaaien. Het verhaal van de jongen die opgroeide in een jeugdinstelling en eenzaam stierf in een tentje in de Gentse Blaarmeersen, wakkerde de discussie aan over het belang van een veilig nest. Het zette velen aan het denken over wat goed moederschap inhoudt. Dat laatste triggerde mij, zeker toen ik in de media over ‘de slechte moeder’ hoorde debatteren. Bestaat ze? Wat zijn de parameters? Waarom oordeelt de buitenwereld over het moederschap van anderen in absolute termen: goed versus slecht? Maar ook: waarom oordelen moeders over zichzelf vaak in die uitersten? Waarom stellen wij ons – ook ik, ik ben moeder van een zoon van drieëntwintig – een moederleven lang de vraag die we toch nooit beantwoord krijgen?'

Ben ik een goede moeder?

Het is de vraag die moeders zich een leven lang stellen, maar die onmogelijk beantwoord kan worden. ‘Doe ik het goed? Ben ik goed bezig?’

‘Ben ik een goede moeder?’ is geen retorische vraag én de moeder verdraagt niet dat anderen mee zoeken naar de juiste invulling van haar goede of slechte moederschap. Ze vindt dat ze te vaak en ongevraagd adviezen krijgt of opmerkingen. ‘Ben ik een goede moeder?’ gaat over haar worsteling en haar zoektocht. Dus, dacht ik, waarom het niet expliciet aan de moeder vragen? Haar en alleen haar laten redeneren over hoe ze het als moeder doet of deed. Introspectief, filosofisch, anekdotisch, het maakt niet uit. Zij licht toe wat ze uit haar moederparcours leerde. Ik laat honderd vrouwen aan het woord, dat is een mooi rond getal, en trok daarvoor door heel Vlaanderen: van Limburg tot de kust. Ik voerde gesprekken van ongeveer een uur en vaak langer. Iedereen kreeg dezelfde openingsvraag: ‘Wanneer is jouw moedergevoel ontstaan?’ Daarna mochten ze vrij vertellen. Ik gaf alleen opstapjes als het gesprek vastliep, stelde een paar tussenvragen, maar liet voor de rest alles los. Vooral niet oordelen, dacht ik vaak, want uiteraard hoorde ik soms visies op het moederschap die afweken van hoe ik erover dacht. Tegen het einde van elke ontmoeting kwam ik wel tussenbeide. De moeders kregen twee slotvragen. Rotvragen. Triviale en vooral tegendraadse vragen, omdat ik die uiterste termen hanteerde: ‘Ben je een goede of slechte moeder?’ En: ‘Welk cijfer tussen één en tien geef je jezelf op de moederschaal?’ Ik hoorde kreunen en zuchten, er waren vaak lange stiltes, maar iedereen beantwoordde de vraag.

Schrijfster Marijke Libert luistert naar honderd moeders in heel Vlaanderen. Wanneer werden ze moeder? Waar worstelen ze mee? Was er soms angst, paniek, twijfel? Waar zijn ze trots op? De moeders komen uit alle rangen en standen. Ze zijn rijk of arm, zijn werkloos of hebben topfuncties. Ze hebben één kind of tien kinderen. Ze werden zwanger als tiener of op hun zevenenveertigste. Ze zijn oer-Vlaams of ingeweken. Ze zijn adoptiemoeder, pleegmoeder, onthaalmoeder, holebimoeder of moeder van een overleden kind. Ze kozen voor inseminaties en ivf, of voor abortus. Hun pasgeboren baby’s wogen 4,5 kilo of 900 gram. Ze combineren werk en gezin of ze zegden hun job vaarwel om meer tijd te hebben voor de kinderen.

Honderd moeders. Tien kettingen. Tien thema's die in elk verhaal terugkeren.

De verhalen zijn opvallend en normaal, en in hun normaliteit weer bijzonder. Omdat elke moeder op deze ‘moederplaneet’ verbonden is door het moederschap vroeg ik hen ook om het woord door te geven aan de volgende moeder. Zo ontstonden moederkettingen. Tien in totaal. Na dertig interviews zag ik soms heel onverwachte thema’s opduiken. Wie had gedacht dat voeding zo’n belangrijk onderdeel uitmaakte van een moederleven? Ik niet. Verrukking, ontroering, verbijstering, tranen: alle emoties passeerden bij de moeders-deelnemers en bij de moeder die registreerde en nadien de verhalen zorgzaam en zo letterlijk mogelijk uitschreef. De verhalen zijn teder, plezant, soms treurig, nooit melig, maar altijd uit het hart en in the face.

De honderd ontmoetingen leveren één voor één pareltjes op over het leven tussen onmacht en stelligheid. Het moederschap zoals het is: rauw, warm, vertederend, confronterend. Elk verhaal zal herkenning oproepen bij andere moeders.

In dit boek hebben oordelen geen plek. Dit boek wil alleen het moederschap in Vlaanderen, in deze tijd, door honderd moedermonden toelichten en een beetje begrijpen.

Marijke Libert is schrijver. Ze was 20 jaar redacteur bij De Morgen en werkte later als freelancer voor Knack, De Standaard, Humo; en in Nederland voor Vrij Nederland en De Correspondent. Sinds 2000 publiceerde ze drie romans: Sterk water (2001, Meulenhoff), Enkel de daad (2003, Cossee), Sisterka (2014, De Bezige Bij). Ze schreef ook de biografie Buitengewoon Maggie De Block (2014, Manteau).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ben ik een goede moeder?
100 vrouwen over de belangrijkste vraag in hun leven

Marijke Libert
Manteau
320 blz.
€ 22.50
Verschijnt op 10 mei 2017

 

Over Angèle

Standaard Uitgeverij is actief in Vlaanderen en biedt ontspanning en literatuur aan. Jonge lezers kunnen terecht bij de uitgeverijen Infodok, Oogappel, Standaard Uitgeverij en SU-books. Voor fictie en non-fictie zorgen de uitgeverijen Aspe NV, Davidsfonds Uitgeverij, Angèle en M-books voor mooie namen en verhalen.

Standaard Uitgeverij verzorgt eveneens de marketing en verkoop voor meerdere Nederlandse uitgeverijen: A.W. Bruna, De Bezige Bij, Cargo, Leopold, Lev, Ploegsma, Querido kinderboeken, Signatuur en Thomas Rap.

Neem contact op met

Rijnkaai 100/A11 2000 Antwerpen

03/285.72.29

www.standaarduitgeverij.be